Kuantım Fiziği Özgür İrade tartışmasına Bir Son Verdi!
Why Quantum Physics Ends the Free Will Debate
ceviri: AylinER
www.okyanusum.com
Kuantum Fiziği Özgür İrade Tartışmasına Bir Son Verdi!
Newton Determinizmi evrenin bir saat olduğunu söylerler. Zamanın başlangıcından itibaren çalışan bir saat ve Newton’un hareket kanunlarında göre halâ da işlemekte. Dolayısıyla bugünden itibaren 10 yıl sonraki Ocak ayında ne yiyeceğiniz, çoktan ayarlanmış.Newton’un hareket kanunlarına göre çoktan bilinmekte!.Einsten de buna inandı. Einstein da deterministti. O zaman bu, bir katilin, kitle katliamcısının gerçekte bu suçundan dolayı suçlu olmadığı, çünkü bu olayın milyarlarca yıl öncesinden belirlenmiş olduğu anlamına mı geliyor?!… Einstein diyor ki: “Bir anlamda evet öyle. Kitle katlimacılarınn ne yapacağı bile önceden belirlenmiştir! Ama yine de onlar hapise gitmeliler!” daha sonra Heisenberg geldi ve Heisenberg belirsizlik prensibini ileri sürdü. Ve buna cevabı: “Saçma!”oldu. ve dedi ki: “”belirsizlik” vardır.Bir elektronun nerede olduğunu bilemezsin. Burada ya da burada ya da pek çok yerde “eş-aynı zamanda” mevcut olabilir.” Bu fikri tabii ki Einstein beğenmedi ve dedi ki: “Tanrı evrenle kumar oynamaz!”…
Einstein yanılmıştı! Einstein’ın yanılmış olmasına alışın!éTanrı zar atar, oyun oynar!” Elektrona her baktığımızda, elektron hareket eder. Elektronun bulunduğu yer bakımından “belirsizlik” vardır. Peki bu özgür irade açısından ne demek oluyor? Bu şu demek oluyor ki: Bir anlamda bir çeşit özgür iradeye sahibiz.Hiç kimse, geçmiş tarihinize bakarak, sizin gelecekteki olaylarınızı belirleyemez. Her zaman olan beklenmedik durum ve olaylar vardır, her zaman ne yaparsak yapalım her zaman belirsizlik olasılığı vardır. Dolayısıyla aynada kendime baktığımda, kendime şunu diyorum: Gördüğüm şey gerçekten de ben değilim! “ben” gibi gözüküyor ama aslında “ben” değil! Bugünki, şimdiki “ben” değil!Saniyenin milyarda biri kadar önceki ben! Çünkü ışğın bana ulaşması ve sonra aynaya vurup geri gelmesi saniyenin milyarda biri kadar vakit aldı!
